“In Syrië leren wij dat de muren oren hebben. We mogen niet alles zeggen wat we denken. En hier in Nederland is dat juist heel normaal. Dat vind ik verwarrend.” Mouaz spreekt over een groot onderscheid tussen hem als Syriër en de personen met een Nederlandse achtergrond. In het jaarrapport Integratie 2016 werd gezegd, dat het hebben van Nederlandse sociale contacten het netwerk vergroot, wat dan weer bijdraagt aan de integratie van onder andere vluchtelingen. Toch trekt Mouaz vaak op met andere Syriërs in Nederland, omdat er dan geen sprake is van een taalbarrière of een cultuur ‘clash’. Hij vindt zichzelf hierdoor minder goed geïntegreerd dan hij zou willen zijn.
“Op dit moment heb ik meer Nederlandse vrienden, omdat ik Nederlands ben. Voor mijn toekomst is het belangrijk dat ik veel Nederlands leer. En dat kan ik alleen maar leren als ik met veel Nederlanders omga,” antwoordt Mouaz, terwijl hij in zijn kopje thee roert. “Ik zie veel Syrische- en andere Arabisch sprekende mensen die alleen in hun eigen kring blijven en hun eigen taal blijven spreken. Hoe meer ik Nederlands leer, hoe meer deuren voor mij open zullen gaan,” gaat Mouaz verder.
“En nu krijg ik veel kritiek van mijn Syrische vrienden. Zij zeggen dat ik heel Nederlands geworden ben, omdat ik mij zo vrij gedraag. Sommige ideeën van mijn Nederlandse vrienden zijn voor mij zelfs te vrij. Dan botst het met wat ik geleerd heb in Syrië en met hoe ik ben opgevoed door mijn ouders.” Mouaz begint nerveus te lachen. “Ze praten veel over seks. Syrische vrienden doen dat ook wel, maar dan alleen jongens onder elkaar en meisjes onder elkaar. Niet met elkaar. En dat is wel heel normaal hier. Maar misschien dat ik er later aan gewend raak, het kost allemaal tijd.”
Integreren doe je met Nederlandse vrienden
Volgens Sirvani Yagmur, projectcoördinator maatschappelijke begeleiding vluchtelingen bij Humanitas, is het voor een vluchteling belangrijk om sociale contacten te leggen met andere Nederlanders. Hij is ervan overtuigd dat de integratie kan worden geblokkeerd wanneer een vluchteling teveel in zijn eigen kring blijft hangen.
Anita Klompsma, directeur van Interschool in Ter Apel: “In Ter Apel woont een Somalisch gezin. De vrouwen van dat gezin hebben grote jurken aan. Zij worden nog steeds nagekeken. Ik heb het er ook wel eens met die moeder over gehad, dat ik het zo jammer vind dat ze geen andere kleding gaan dragen. Want ze wil heel graag vriendschappen sluiten met Nederlanders, maar ik weet dat de Ter Apelers afstand van haar houden vanwege haar kleding.”
Is een vluchteling geïntegreerd als hij Nederlandse vrienden heeft?
“Ik denk zeker dat iemand geïntegreerd is als hij Nederlandse vrienden heeft,” antwoordt Mouaz met een serieuze blik. “Maar het moeten dan niet maar een of twee vrienden zijn, maar een groot aantal. Ik ben ervan overtuigd dat een vluchteling goed geïntegreerd is, als hij veel contact heeft met al zijn Nederlandse vrienden.”
“De dochter van die Somalische familie wou geen hoofddoek dragen en had ook gewoon een spijkerbroek aan. Op een gegeven moment kwam er een ander Somalisch gezin in Ter Apel wonen. Toen moest de dochter ineens wel een hoofddoek om en lange jurken dragen. Dat meisje werd zowel opstandig en boos als verdrietig. Ze wou zo graag zoals de rest zijn. Ze merkte dat kinderen daar opmerkingen over maakten.” Anita pauzeert even. Er klinken kinderstemmen op de gang. De leerlingen gaan van de gymzaal terug naar hun klaslokaal. Ze hebben net een Halloween film gekeken, in het Nederlands uiteraard. “Dat meisje wilde niet opvallen. Dat wil geen enkele puber, ook mijn dochter niet. Als je in de stad woont, val je minder op. Daar zijn zoveel verschillende culturen. Maar als je in Ter Apel naar de dorpsschool gaat, dan val je wel op.”
De kinderstemmen vervagen. Dan is het weer stil in de gangen van de Interschool. “Je zorgt er als ouder op deze manier voor dat je dochter in een identiteitscrisis komt. Die moeder werd op een gegeven moment boos toen ik het er met haar over had. Ze zei dat het hun geloof is. Toen heb ik haar verteld dat het hun cultuur is. Het gaat erom wat je doel is. Wil je contacten in Ter Apel en vriendschappen opbouwen? Of wil je dit? Je hoeft er niets mee, dat is geheel jouw keuze. Maar denk er wel over na dat dit de manier is waarop men reageert.”
"Ik weet dat ze afstand van haar houden vanwege haar kleding"
"Ze praten veel over seks. Misschien dat ik er later aan gewend raak, maar het kost allemaal tijd"
"Als je je aan de verkeersregels houdt en netjes je belasting betaalt, ben je geïntegreerd"
- Anita Klompsma
Yagmur heeft zich ook geuit over dit vraagstuk. Klik hieronder om het audiofragment te beluisteren.
"Ik vind je geïntegreerd als je GTST kijkt en boerenkool hebt geprobeerd"
- Sirvani Yagmur
Mouaz zijn vriendschappen
Ben je geïntegreerd als je Nederlandse vrienden hebt?