Kan een vluchteling integreren met een gezondheidsprobleem?
Het halen van je inburgeringstoets, het krijgen van een huis, het vinden van werk: allemaal belangrijke stappen in het proces van integratie. Stappen die ervoor zorgen dat iemand zich niet alleen thuis voelt in Nederland, maar ook kan beginnen aan een nieuw leven. Hierbij wordt echter een onderdeel vergeten: de gezondheid. Het ondervinden van geweld, oorlog en soms zelfs martelingen, kan van grote invloed zijn op het lichamelijk gestel. Wat zijn de mogelijkheden voor een vluchteling in Nederland om de gezondheid te verbeteren?
Eenmaal aangekomen in Nederland zullen vluchtelingen na het krijgen van een verblijfsvergunning worden verdeeld over gemeenten. Daarna ontfermt de gemeente zich over de statushouders, ook op het gebied van gezondheid: sinds 2015 is dit zo, in het kader van de decentralisatie.
Medio 2017 werd het participatieverklaringstraject onderdeel van de inburgering. Statushouders dienen in een vroeg stadium kennis te maken met de Nederlandse normen en waarden. Eén jaar na huisvesting dienen zij de participatieverklaring te ondertekenen. Daarmee geven zij aan de Nederlandse normen en waarden te accepteren. In de vormgeving van dit traject zijn gemeenten redelijk vrij.
Maar wordt er in dit traject ook aandacht besteed aan de gezondheid van de nieuwe inwoners? Twee jaar geleden was dit nog onvoldoende, zo liet Monica van Berkum, directeur van onderzoeksinstituut Pharos, weten in een interview op de website van de NRC. Uit het onderzoek dat Pharos heeft uitgevoerd bleek dat veel gemeenten te veel bezig zijn geweest met de huisvesting. Hierdoor stond de zorg voor de statushouders op een lager pitje. Betrokken partijen als de GGD, huisartsen en scholen zouden bovendien teveel langs elkaar heen werken.
Het hele rapport van Pharos nog eens grondig nalezen? Klik dan hiernaast
COEVORDEN
Het belang van goede voorlichting
Inmiddels is het twee jaar later. Is het beleid in gemeentes veranderd? Laten we eens kijken naar de gemeente Coevorden, zomaar een gemeente in het zuidoosten van Drenthe. Hoe geeft zij vorm aan dit participatie- traject?
Onder andere door statushouders op diverse onderwerpen kennis te laten maken met de Nederlandse normen en waarden. Denk daarbij aan het volgen van workshops, een rondleiding door de stad, een budgetcursus. Ook gezondheid heeft in dit traject een belangrijke rol: in samenwerking met de GGD wordt gestart met het geven van voorlichting over diverse onderwerpen, zoals gezondheidszorg, seksuele ontwikkeling en gezondheid, hygiëne, voeding en beweging, alcohol en drugs et cetera.
Bas Noor is werkzaam voor de gemeente Coevorden. Hij is als ambtenaar nauw betrokken geweest bij de vormgeving van het participatietraject. "Sinds medio 2017 is het wettelijk verplicht voor statushouders een participatieverklaring te tekenen. In aanloop naar dat moment organiseren wij in samenwerking met een aantal organisaties en bedrijven allerlei activiteiten. Op deze manier kunnen de nieuwe inwoners een goed beeld krijgen van Nederland, maar ook van de stad Coevorden. Zo gaan ze bijvoorbeeld ook naar een lokaal museum om wat te leren over de lokale geschiedenis."
In het kader van de gezondheidszorg, licht een voormalig verpleegkundige van het Verpleeghuis Aleida Kramer, het voormalige ziekenhuis in Coevorden, de gezondheidszorg in Nederland toe. De vergunninghouders leren hoe het met de gezondheidszorg gesteld is en welke wegen er bewandeld moeten worden bij ziek zijn vanaf de eerstelijnszorg. De dagdelen wordt verzorgd door een vrijwilliger van Humanitas.
"Het is belangrijk dat statushouders weten met welke problemen ze waar ze moeten zijn", vertelt Noor. "Daarom vonden we het ook belangrijk om de actieve maatschappelijke partners in Coevorden te betrekken. Op die manier leren de mensen namelijk de organisaties kennen, maar weten de organisaties ook wie de statushouders zijn. Zo verlaag je de drempel, mochten er problemen zijn."
Tekst gaat verder onder de afbeeldingen
"Hier op het stadhuis krijgen statushouders uiteindelijk de participatieverklaring; een hele happening met stroopwafels en andere Nederlandse dingen."
- Bas Noor
Als maatschappelijk werker hoor je soms heftige verhalen van vluchtelingen. Benieuwd hoe zij hiermee omgaan? Klik hieronder voor het verhaal van Gerard Wolthuis, werkzaam in de gemeente Coevorden.
Bas Noor, beleidsmedewerker van de gemeente Coevorden, vertelt over het verschil in beleid met andere gemeenten. Klik hieronder voor zijn verhaal.
Brede integratie
De gemeente Coevorden is altijd al bezig geweest om statushouders zo goed mogelijk te begeleiden. Sinds het moment dat de participatieverklaring wettelijk werd verplicht, is de begeleiding wel intensiever geworden. Deze wettelijke verplichting zorgde namelijk ook voor een bijdrage van het rijk waarmee gemeentes meer invulling konden geven aan het traject.
Mede hierdoor, geeft Noor ook aan, hebben zij naast de huisvesting ook aandacht kunnen besteden aan de andere activiteiten. "Je krijgt als gemeente natuurlijk opgelegd hoeveel mensen je moet huisvesten, daar kan je niet omheen. Dat is en blijft een uitdaging. Toch vindt de gemeente een zo breed mogelijke integratie erg belangrijk. Mensen moeten, naast het krijgen van een huis, een goede indruk krijgen waar ze nou precies terecht zijn gekomen. Zo kan je ook het best integreren."
Mouaz is zo'n vluchteling die moest integreren in een gemeente. Hij woont inmiddels al een tijd in Groningen. Klik hieronder om erachter te komen waarom hij naar Nederland is gekomen.
